Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom

Image: 
Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom

Matthias Musschoot

Op zaterdag 17 maart 2018 vond het jaarlijkse congres van Familiekunde Vlaanderen plaats, dit jaar in het Heilig Hartinstituut te Heverlee. Het thema van het 53ste congres was “Een zwart schaap in de familie? Het onverwachte van rechtsbronnen”. Dit boeiende thema past perfect bij Familiekunde Vlaanderen, waar er niet enkel gefocust wordt op de stamboom, maar vooral op wat onze voorouders beleefd hebben. De aanwezigen werden welkom geheten door Familiekunde Vlaanderen-voorzitter Wilfried Devoldere, die meteen concreter uitlegde waar het thema juist over ging.

Vroeger wensten mensen hun stamboom immers zo positief mogelijk te houden. Criminele elementen werden vaak weggelaten. Met criminele elementen worden misdadigers en moordenaars bedoeld, maar ook dieven, godslasteraars, prostituees, plegers van overspel… Maar de laatste jaren is er een mentaliteitswijziging opgetreden. Verre voorouders die met het gerecht in aanraking gekomen zijn, worden nu meestal wel opgenomen in de familiegeschiedenis. Sterker nog: vaak is er over het leven of de misdaad van de persoon in kwestie een boel informatie te vinden. Het is op deze zwarte schapen in de familie waarop het congres zich dit jaar focuste. De sprekers probeerden het publiek warm te maken om onderzoek te doen naar hun eigen (ontspoorde) voorouders, en maakte hen ook duidelijk waar dergelijke bronnen gevonden konden worden.

De eerste spreker was Harald Deceulaer, diensthoofd van het Rijksarchief te Brussel in Vorst. Zijn lezing handelde over de rechtspraak in de Raad van Brabant. Daarna ging de tweede lezing van start, gegeven door Christophe Martens, archivaris bij de stad Brussel.  Hij sprak over de strafrechtelijke bronnen van Brussel in de 19de-20ste eeuw. De derde spreker, Sarah Heynssens, is medewerkster bij het Algemeen Rijksarchief en werkt aan het IMMIBEL-project. In dit project wordt de schaal, de chronologie en de aard van de 19de-eeuwse migratie naar België onderzocht. Hierbij gaat de aandacht specifiek uit naar de politieke, economische, sociale en culturele dimensies van de wisselwerking tussen vreemdelingen en verschillende lagen van de Belgische samenleving. De voordracht van Heynssens verschilde wat van de twee vorige sprekers, aangezien zij zich vooral op vreemdelingendossiers focuste.

Na de drie eerste sprekers volgde de traditionele overhandiging van de kwartierstaat door Familiekunde Vlaanderen. Aangezien Louis Tobback – de burgemeester van Leuven – reeds een kwartierstaat ontvangen had van Familiekunde Vlaanderen, werd deze kwartierstaat uitgereikt aan de schepen van personeelszaken, onderwijs, economie, leefmilieu en vastgoed: Mohammed Ridouani. Schepen Ridouani, die zelf van Berberse origine is, was zeer tevreden met zijn kwartierstaat die uitzonderlijk niet vanuit hemzelf, maar vanuit zijn zoon vertrok. Na deze uitreiking konden de aanwezigen genieten van een lunch, en langs de vele stands wandelen om te zien wat de aanwezige organisaties te bieden hebben.

In de namiddag ging de vierde spreker met haar betoog van start. Inge van Bamis is archivaris bij de gemeente van St.-Pieters-Leeuw. Zij vertelde over het nut van remissiebrieven. Dit zijn een soort gratiebrieven, maar ze werden ingediend nog vóór de persoon in kwestie veroordeeld werd. De laatste spreker was Tom Bervoets, tevens archivaris bij het Rijksarchief te Brussel in Vorst. Zijn redevoering verschilde van de vorige, omdat hij zich vooral focuste op het religieuze aspect. Bervoets wees de aanwezigen op het nut van het archief van het Aartsbisdom Mechelen.

Nadat de sprekers allemaal aan het woord geweest waren, stelde Peter Eyckerman de online databank http://vluchtelingen1914-1918.org voor. Hierin zitten de gegevens van meer dan 20.000 vluchtelingen vanuit België naar Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hierna werd er zoals elk jaar een persoon in de bloemetjes gezet. Dit jaar was het Patrick Trio, de bezieler van het Demogen-project. Twee oud-voorzitters van Familiekunde Vlaanderen – Marc Van de Cloot en Luc Grégoire – werden gehuldigd als ere-voorzitters. Na alle huldigingen konden de aanwezigen genieten van de receptie en eventueel later aanschuiven aan het banket. Wij blikken alvast terug op een zeer geslaagd congres!

Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom

Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom

Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom

Op zoek naar het zwarte schaap in de stamboom